معرفی سد لتیان لواسان
سد لتیان بر روی رودخانهی جاجرود و در 30 کیلومتری شمال شرقی شهر تهران و در جنوب لواسان واقع شده است. به دلیل دسترسی آسان و فاصلهی نزدیک آن با تهران، حتی برای یک تفریح نیم روزی نیز گزینهی مناسبی به شمار می آید. سد لتیان یکی از مهمترین سدهای اطراف تهران است که از آن برای تامین 30 درصد از آب شرب شهروندان تهرانی استفاده میگردد.
سد لتیان که از نوع بتنی پایه دار میباشد با هدف تامین آب و برق در سال 1342 ساخته شد و در سال 1346 به بهره برداری رسید. حوزه آبخیز این سد حدود هفتاد هزار هكتار مساحت دارد؛ همچنین ژنراتورهای نیروگاه برق آبی 45 مگاواتی سد در سال های 1969 و 1987 راه اندازی شد. جالب است بدانید که پیش از انقلاب اسلامی نام سد لتیان سد فرحناز (دختر فرح دیبا و محمدرضا پهلوی) بود اما پس از آن انقلاب نام آن را به لتیان تغییر دادند زیرا روستای کوچکی که در نزدیکی آن قرار داشت لتیان خوانده میشد ولی حالا دیگر آن روستا به دلیل به زیر آب رفتن وجود ندارد.
براساس آخرین آمار سد لتیان ۲۹۰ میلیون مترمکعب آب را با استفاده از تونل به سمت تصفیه خانهی تهرانپارس میفرستد. علاوه بر رودخانهی جاجرود که اصلی ترین رود آبریز این سد به شمار میآید رودهای کوچکتر دیگری همچون کُندرود، افچه و برگ جهان نیز به آن میریزند. ارتفاع سد لتیان از پِی 107 متر و طول تاج آن 450 متر و عرض پایه آن 99 متر میباشد و یکی از بزرگ ترین سدهای تهران است.
طبیعت سد لتیان تهران
نکتهی مهم این که ورود به منطقهی سد برای همه امکانپذیر نیست. فقط اهالی لواسان بزرگ و روستاهای اطراف و آشنایان آنها هستند که اجازهی ورود به این محدوده را دارند. اگر در لواسان و روستاهای اطراف، آشنایی نداشته باشید، عبور از ساختمان نگهبانی که سه کیلومتر بعد از دوراهی سد از داخل جاجرود قرار دارد، کار آسانی نیست. البته افرادی هم که از این مسیر عبور میکنند حق توقف در طول مسیر یا نزدیک شدن به اردوگاه اداری سد را ندارند و فقط میتوانند برای رسیدن به آن طرف سد، از این جاده عبور نمایند. در این صورت فقط میتوانید از داخل خودرو نمای سد را مشاهده کنید.
برای دیدن محیط سد از داخل خودرو راه دیگری نیز وجود دارد و آن این است که از تاکسیهایی که سر دو راهی سد به انتظار ایستادهاند، استفاده نمایید و تا لواسان بروید و چند ساعتی از مناظر آنجا لذت ببرید و با همان تاکسیها به جاجرود برگردید در این صورت میتوانید با پرداخت کرایهی جاجرود تا لواسان، حداقل با محیط اطراف سد آشنا شوید. البته از لواسان بزرگ و نیکنام ده نیز میتوانید به سمت لواسان بروید و از آنجا خود را به تهران برسانید، اما ممکن است در این مسیر برای یافتن وسیلهی نقلیه دچار مشکل شوید. بهترین راه آن است که هماهنگیهای لازم را با شرکت آب منطقهای تهران، انجام دهید و همراه با مجوز، با خیال راحت از سد بازدید نمایید. در این صورت میتوانید روی تاج سد هم بروید و تمام مناظر چشمنواز اطراف آن را از روی بلندی ببینید.
تفریحات سد لتیان
وجود سد لتیان در لواسان سبب شده که چشم انداز لواسان فوق العاده شود و این مناظر را میتوانید از فراز گردنهی مارپیچ قوچک تماشا کنید. اغلب شهروندان تهرانی برای آب وهوای این منطقه به اطراف این سد میروند اما بومگردی و بازدید از روستاهای کوچک اطراف نیز بسیار جذاب است، روستاهایی مانند سبو بزرگ، کلاک، ناران، گلندوک، جائیج، نجارکلا، ناظم آباد، شورکاب و سبو برخی از آنها هستند که بعدها به مرور به معرفی این روستاهای زیبا خواهیم پرداخت.
سد لتیان در ناحیهای صخرهای بنا شده و با مراجعه به آن میتوانید از مناظر برخی از کوههای رشته کوه البرز لذت ببرید. این سد سبب پدید آمدن دریاچهای کوچک و زیبا شده که توجه هر گردشگری را به خود جلب میکند. بهترین تفریحات در اطراف سد لتیان، کوه پیمایی در دامنه های اطراف، دوچرخه سواری، ماهی گیری، کمپینگ و عکاسی از طبیعت بی نظیر این منطقه است.
سد لتیان کجاست؟ | مسیر تهران به سد لتیان
در انتهای اتوبان بابایی، دو راه برای رسیدن به جاجرود وجود دارد. یکی همان جادهی قدیمی جاجرود و دیگری که بزرگراه تهران – پردیس است. اگر از جادهی قدیم بروید، بعد از حدود 9 کیلومتر به جاجرود میرسید. البته اگر از مسیر اتوبان بروید، از طریق خروجیهای فرعی میتوانید به سمت جاجرود تغییر مسیر دهید. اواسط جاجرود، قبل از مسجد امام رضا (ع)، در سمت چپ تابلویی وجود دارد که جهت سد لتیان را نشان میدهد. اگر از خودروی شخصی استفاده میکنید، 500 متر جلوتر از طریق دوربرگردان خود را به ابتدای این مسیر برسانید. اگر در این مسیر حدود 7 کیلومتر به جهت شمال برانید، به سد میرسید.
برای رسیدن به جاجرود با وسیله نقلیه عمومی، از سه راه تهرانپارس و پایانه شرق، می توانید از تاکسیها و مینیبوسهای تهران – لواسان و همچنین ماشینهای گذری در سه راه تهرانپارس استفاده نمایید و اگر با مسیر آشنایی ندارید از راننده خواهش کنید تا شما را پل جاجرود پیاده کند.
راه دیگری هم از شهر لواسان برای رفتن به سد لتیان وجود دارد. اتوبان بابایی را که پیش بروید، بعد از خروجی استخر، از طریق دور برگرداندنی که سمت راست جاده وجود دارد و تابلوی نصب شده در ابتدای آن که “لشگرک” را نشان میدهد، وارد جادهی لشگرک شوید و به سمت گردنهی قوچک و لواسان حرکت کنید که این راه بهترین مسیر است.
اگر بخواهید از سمت سه راه تهرانپارس به جادهی لشگرک برسید، وارد بلوار پروین که شدید مسیر را به سمت شمال ادامه دهید و بدون هیچ پیچ و خمی وارد این جاده شوید. بعد از گردنهی قوچک به میدان لشگرک میرسید که سمت چپ به طرف فشم و سمت راست به طرف لواسان میرود. مسیر لواسان را پیش بگیرید و بلوار اصلی شهر را که امام خمینی (ره) نام دارد، ادامه دهید تا به انتهای شهر برسید. از خیابانهای انتهای لواسان به سمت راست حرکت کنید، بعد از طی حدود 3 کیلومتر به کنارههای سد میرسید. البته میتوانید بعد از لواسان، با عبور از روستای افجه و برگ جهان به نیکنام ده رسیده و در اطراف سد زیبای لتیان اطراق نمایید که این کار را به افرادی که با مسیر آشنایی ندارند توصیه نمیکنیم.
اقامت در اطراف سد لتیان تهران
اگر اهل اقامت در چادر باشید، میتوانید در حاشیه سد و یا در محدوده ی روستای نیکنام ده چادر بزنید. البته توصیه میشود به گونه ای برنامه ریزی نمایید که یا نیاز به ماندن نباشد و یا وقت کافی برای رسیدن به مکان مناسب مانند امام زاده هاشم جهت اقامت شبانه را به جهت وجود گراز در این ناحیه داشته باشید و حتما در مکان های امن اطراق کنید.
علاوه بر چادر، خانههای زیادی در لواسان، اوشان و فشم وجود دارند که به صورت چند شب اقامت در اختیار گردشگران قرار میدهند. بهتر است اگر قصد اقامت دارید پیش از حرکت با بومیان منطقه هماهنگ کرده و خانه ها را رزرو نمایید و اگر آشنایی ندارید با استفاده از موتور جستجوی گوگل برای صرفه جویی در زمان و اطمینان خاطر از سفری امن به هدف مد نظر خود برسید.
مشکلات سد لتیان
فاضلاب های خانگی و زباله های شهری؛ اصلی ترین عوامل تهدید کننده منابع آب
کم بودن آب در مخازن سد لتیان و خالی بودن بیش از 50 درصد ظرفیت مخزن آب در اثر گسترش مناطق مسکونی و توسعه کشاورزی و صنعتی
ورود رسوب با حجم زياد به رودخانه و در نتیجه کم شدن عمر مفید سد در اثر ناپايداری دامنه ای حوضه سد لتيان
عدم رعایت حریم مجاز در ساخت و سازها
و …
نکات مهم در رابطه با سد لتیان
به یاد داشته باشید سد لتیان یکی از منابع تامین آب نوشیدنی شهر تهران است پس در حفظ و پاکیزگی این سد و محیط اطراف آن دقت داشته باشید. اگر شما از افرادی هستید که در انتهای گردش، زبالههای خود را در طبیعت رها میکنید، لطفا این منطقه را برای گردش انتخاب نکنید. اگر به صورت گروهی قصد سفر به این سد زیبا را دارید و با مینی بوس، اتوبوس یا ون سفر میکنید بهتر است از جاده قدیم بروید زیرا اولین پلیس راه این جاده در جاجرود قرار دارد و باید در آنجا ساعت بزنید.
برای بازدید از تاج سد میتوانید از قبل با شرکت آب منطقهای تهران واقع در بلوار کشاورز، خیابان حجاب هماهنگ کنید.
لطفا توجه داشته باشید که سد لتیان در منطقهای مسکونی واقع شده و توقف بیجا و ایجاد ترافیک بی مورد باعث آزار بومیان منطقه می شود.
در میدان لشگرک سرویس بهداشتی عمومی وجود دارد و همین مورد باعث ازدحام گردشگران نا آشنا به منطقه در این ناحیه میشود.
سخن فاینداتور
سفرهای یک روزه یکی از بهترین پیشنهادها برای گذراندن تعطیلات آخر هفته است. آیا شما برای سفر یک روزه، لتیان را پیشنهاد میدهید؟ اگر تجربهی سفر و گردش در سد لتیان را دارید، برای ما از جذابیتهای آن بنویسید. منتظر شنیدن نظرات و خاطرات شما هستیم.