در این مقاله قصد داریم تا جاذبه های گردشگری رفسنجان را معرفی کنیم.
خانه تاریخی حاج آقا علی
در ۵ کیلومتری جنوب شرقی رفسنجان و در روستای قاسم آباد این شهرستان، عمارتی زیبا و تاریخی قرار دارد که به «خانه ی حاج آقا علی» شهرت یافته است. این اثر ارزشمند ایران کهن، مجموعه ای است با معماری باشکوه و استادانه ی ایرانی در دوران حکومت قاجاریان که امروزه به عنوان یکی از زیباترین و بزرگ ترین خانه های خشتی و سنتی جهان دست یافته است. این بنا به دست «حاج آقا علی» که به «زعیم الله رفسنجانی» از بزرگ ترین تاجران و بازرگانان ایرانی در دوران قاجاریه شهرت دارد، به زیربنایی بالغ بر ۷ هزار متر مربع و در اوایل قرن ۱۲ هجری شمسی احداث شده است.
تنگه راگه (دره راگه)
در نزدیکی شهرستان رفسنجان، یکی از زیباترین و مسحورکننده ترین جاذبه های گردشگری طبیعی به چشم می خورد که از آن به «تنگه راگه» یا «دره راگه» یاد می شود. منطقه ای وسیع به طول ۲۰ کیلومتر و عمقی ۸۰ متر که از حیث پتانسیل های طبیعت گردی، بسیاری از کارشناسان گردشگری آن را همانند دشت کلوت های شهداد در استان کرمان، می دانند.
تنگه راگه، یکی از زیباترین جاذبه های گردشگری طبیعی در رفسنجان است که تماشای آن در شب، بسیار زیبا و خارقالعاده خواهد بود
تزئینات طبیعی روی دیواره های تنگه که همانند سنگ های تراش خورده ی تمدن های باستان به نظر می رسد، جریان رودخانه ی «گیودری» از میان آن، آسمانی صاف و پرستاره در بالای این تنگه ی خارق العاده، حیات وحشمنحصربه فرد تنگه و زیبایی فوق العاده ی آن در شب، از جمله ویژگی های بارز و قابل توجه این پدیده ی طبیعی است که آن را به یکی از محبوب ترین و در عین حال جذاب ترین دیدنی های شهرستان رفسنجان تبدیل کرده است.
بادگیر معین
یکی دیگر از جاذبه های گردشگری تاریخی در شهرستان رفسنجان، سازه ای است زیبا و متعلق به دوران حکومت قاجاریان به نام «بادگیر معین» که سازندگان آن با استفاده از مصالحی همچون خشت خام، چوب، کاه گل، آجر و … به ساخت و احداث آن پرداخته اند. ارتفاع این بادگیر بالغ بر ۱۶ متر است. جالب است بدانید که این بنای تاریخی بخش باقیمانده از عمارت معین است که در سال ۱۳۸۴ با همت اداره میراث فرهنگی، بازسازی و مرمت شده است.
موزه مردم شناسی رفسنجان (حمام آقا سید مهدی)
از دیگر جاذبه های فرهنگی و تاریخی در شهرستان رفسنجان، موزه ی مردم شناسی این ناحیه از استان کرمان است که بنای آن از قدمتی تاریخی برخوردار است. در واقع این مجموعه ی فرهنگی، در گذشته به «حمام آقا سید مهدی» شناخته می شد که در سال ۱۳۸۴، پس از به اتمام رسیدن تعمیرات و بازسازی این حمام قدیمی تغییر کاربری داده و به موزه ی باستان شناسی و مردم شناسی و دیرینه شناسی تبدیل شده است. در این موزه انواع مجسمه، عتیقه، ابزارآلات بافندگی، دستگاه های ریسندگی، آسیاب های آبی، نسخه های قدیمی، زینت آلات، دیگ سنگی، ظروف سفالی و نیز عکس هایی از بزرگان و حاکمان شهر رفسنجان که متعلق به اواخر دورا قاجاریه و اوایل پهلوی است، به نمایش گذاشته شده است.
عمارت باقری رفسنجان
از دیگر خانه های قدیمی در شهرستان رفسنجان، بنایی است متعلق به اواخر حکومت قاجاریان که به «عمارت باقری» شهرت یافته است. این اثر دارای مساحتی بالغ بر ۲۰ هزار متر مربع و زیربنایی نزدیک به ۲ هزار و ۶۰۰ متر مربع است که در دو طبقه و به صورت ویلایی سه ایوانه، ساخته شده است. معماری صورت گرفته در این اثر زیبا، سنتی است و ساختمان با آجرنماهایی زیبا و هنرمندانه و نیز سقف هایی مزین به نقش و نگارهای زیبا، جلوه ای مطلوب را بدست آورده است. امروزه این خانه ی زیبا و سنتی به یکی از مکان های دیدنی و جاذبه های گردشگری در رفسنجان تبدیل شده است.
کاروانسرای کبوتر خان رفسنجان
در شهر رفسنجان، می توان آثار تاریخی و بناهای قدیمی بسیاری را مشاهده کرد که هر کدام شاهد رخدادها و پیشامدهای تاریخی بسیاری بوده و امروزه همچون میراثی گرانبها برای آیندگان، چون کوه قد برافراشته و گذر زمان را به نظاره نشسته است. «کاروانسرای کبوترخانه» یکی دیگر از این بناهای تاریخی در شهرستان رفسنجان است که از قدمتی متعلق به دوران حکومت صفویان برخوردار است. البته برخی از کارشناسان با توجه به سنگ نبشته ای که در سردر این کاروانسرا به چشم می خورد، بر این باورند که این اثر تاریخی، متعلق به اوایل دوران حکومت زندیه است. سازه ای ساخته شده از آجر که تزئیناتی همچون تصاویر و نقش های زیبا و برجسته ای، شکوه و جلالی مثال زدنی را برای آن به ارمغان آورده است. پلان «کاروانسرای کبوتر خانه» شباهت بسیاری به پلان کاروانسراهای دوران صفویه دارد؛ این در حالی است که در چهار گوشه ی این بنا، چهار برج وجود دارد که از تفاوت های بارز آن با کاروانسراهای دواران صفوی به شمار می رود.
بازار قدیمی رفسنجان
یکی دیگر از آثار تاریخی و کهن رفسنجان، بازار قدیمی این شهرستان است که از گذشته های دور به عنوان یکی از مراکز مهم اقتصادی و تجاری شهر رفسنجان، شناخته شده است. بازار قدیمی رفسنجان، از دیرباز به عنوان قطب بزرگ اقتصادی و تجاری شهرستان رفسنجان محسوب می شود
بازار رفسنجان را می توان سمبلی از معماری های دوران مختلف برشمرد و آن را یکی از منحصر به فردترین آثار تاریخی در استان کرمان و شهرستان رفسنجان معرفی کرد. مجموعه ای متشکل از قیصریه، بارانداز، آب انبار، سقاخانه، حمام، کاروانسرا، مسجد و نه گنبد سلجوقی که برخی از باستان شناسان معتقدند این مجموعه از نخستین بناهای رفسنجان محسوب می شود. به نظر می رسد که بنای نخستین این مجموعه ی ارزشمند تاریخی به دستور و همت «بهرام شاه سلجوقی» در اواسط قرن ۶ هجری قمری احداث شده است.
کاروانسرای قطب آباد
«کاروانسرای قطب آباد» که به «کاروانسرای وهاب زاده» نیز شناخته می شود، یکی دیگر از آثار تاریخی باقی مانده در شهرستان رفسنجان است که مورخان و باستان شناسان قدمتی بالغ بر ۴۰۰ سال را برای آن، رقم زده اند. این بنا در گذشته در تملک شخصی به نام وهاب زاده قرار داشته است و به همین دلیل به این نام شهرت یافته است. این کاروانسرای درون شهری، در مرکز رفسنجان و در دوران حکومت صفویان احداث شده است. به نظر می رسد که در مجاورت این کاروانسرا، بازار بزرگ قطب آباد قرار داشته که متاسفانه امروزه اثری از آن باقی نمانده است.
غار میرزا
یکی از جاذبه های طبیعی در شهرستان رفسنجان که در خرداد ماه ۱۳۸۷ به همت تیم غارنوردی امداد و نجات کوهستان جمعیت هلال احمر استان کرمان و با همکاری هیئت کوهنوردی شناسایی و ثبت شد، غاری است زیبا و اسرارآمیز که به «غار میرزا» شهرت یافته است. دهلیزی باریک در دهانه ی غار قرار دارد که پس از گذشت مسیر کوتاهی، عریض شده و به دوراهی می رسد. غار میرزا، یکی از اسرارآمیزترین غارهای ایران است که قدمت قندیل های سنگی آن، میلیون ها سال تخمین زده شده است
یکی از این دو راهی ها، سوراخی است کوچک که در واقع مسیر اصلی غار است که در ادامه به چاهی به عمق ۵۰ متر می رسد. در بخش میانی غار می توان قندیل های سنگی رنگارنگ با طرح های زیبا و متنوعی را مشاهده کرد که عمر آن ها بالغ بر میلیون ها سال تخمین زده شده است. تماشای زیبایی های این غار اسرارآمیز، برای علاقه مندان به طبیعت گردی و غارنوردی، بسیار جذاب خواهد بود.
آب انبار مرادی
یکی از آثار باقی مانده از دوران حکومت قاجاریان در شهرستان رفسنجان به «آب انبار مرادی» شهرت یافته است که در خیابان شهید بهشتی و کنار مسجد امام قرار گرفته است. بنایی که دارای قدمتی نزدیک به ۱۲۰ سال است و به همت «بی بی سلطان مرادی» از چندین بخش مانند سردر، راه پله، پاشیر و تهویه تشکیل شده است. برای رسیدن به آب، عبور از ۵۲ پله در راه پله ای کاملا تاریک که فقط یک نورگیر سقفی در آن تعبیه شده است و گذشتن از مسیری یو (U) شکل بازدیدکنندگان را به مخزن آب خواهد رساند.
درخت کهنسال پسته
یخدان عباس آباد حاجی
معبد آناهیتا در خنامان
قدمت معبد آناهیتا به هزاره ی اول قبل از میلاد مسیح (ع) می رسد! این معبد که در روستای حسین آباد قرار دارد، به علت آنکه در زمان قاجار پناهگاهی برای دزدان بوده به قلعه ی دزدان نیز معروف است! جالب است بدانید یک معبد به اسم آناهیتا نیز در کشورهای خارجی وجود دارد !
برج خلیل آباد رفسنجان
برج خلیل آباد در شمال رفسنجان، محله ی خلیل آباد، خیابان ۱۵ خرداد قرار دارد. این برج، بنایی به جا مانده از اواسط دوران قاجار (زمان حکومت ناصرالدین شاه) است که توسط سه برادر به نام های استاد شعبان، استاد علی و استاد حسین ساخته شد. این بنا تماماً از خشت خام و گل ساخته شده و حتی تزئینات آن نیز با خشت انجام گرفته است. براساس نظرِ مورخان، برج خلیل آباد کاربرد نظامی و دفاعی داشته و مکانی برای استقرار نگهبانان و دیده بانی و مراقبت آن ها از شهر بوده است.
حمام آقا سید مهدی
حمام آقا سید مهدی در سال ۱۳۸۲ پس از پایان عملیات مرمت تبدیل به موزه باستان شناسی و مردم شناسی و دیرینه شناسی گردید. امروزه از جمله اماکنی است که تماشای آن خاطره انگیز خواهد بود، این بنا به مساحت ۱۰۰۰ متر مربع در خیابان بهشتی جنب مسجد امام واقع گردیده است.
امام زاده سید غریب رفسنجان
سید غریب از امامزادگانی است که در رودان می زیسته است. در برخی از کتب تاریخی آمده است: بعدازاینکه اسلام وارد ایران شد و پس از مدت ها اهالی رودان به اسلام گرایش پیدا نکردند و بر آیین خود یعنی زرتشت باقی مانده بودند. بزرگانی همچون سید غریب (امامزاده ابوالفخر رضا) و شیخ احمد ابوالحسین به این شهر سفر کردند تا با تبلیغ و ارشاد، مردم را به اسلام دعوت کنند تا اینکه در اثر جنگ هایی که بین این بزرگان و مردم این شهر رخ داد، این بزرگان در این شهر به شهادت رسیدند.