عمارت کلاه فرنگی قسمتی از یک مجموعه بزرگی است که در دوران قاجاریه در بافت تاریخی شهر ماکو احداث شده و از این مجموعه تنها عمارت کلاه فرنگی توانسته از گزند حوادث سالم برجای بماند.
این بنا در باغی در خیابان طالقانی از دو طبقه تشکیل شده و نمای بیرونی به شکل هشت ضلعی و نقشه آن از داخل به شکل صلیب است. دورتادور بنا دارای بالکن است و اطراف آن را بیست ستون چوبی و نرده های چوبی خراطی شده و پنجره های ارسی با نقوش مختلف احاطه کرده است. علی رغم کوچکی و زیربنای کم دارای تزئینات فاخر و ارزشمندی است که که این بنا را در زمره یکی از آثار تاریخی منحصر به فرد منطقه قرار داده است.گچبری های هنرمندانه طبقه اول به همراه آئینه کاری با طرح ها و نقوش گیاهی و گل و بوته در سقف و جرزهای ان از جمله مهمترین تزئینات بنا محسوب می شود. با توجه به آثار بر جای مانده به نظر می رسد دیواره های داخلی بنا بوسیله نقاشی های متنوعی از رنگ و روغن آراسته شده که از این نقوش تنها سه نقاشی شکار خرس، نبرد در دریا و صحنه رم دادن اسب برجای مانده
این بنا قسمتی از یک مجموعه بزرگ متعلق به علی قلی خان بیات ماکو می باشد و قدمت آن به اواخر دوره قاجار باز می گردد. این بنا در دو طبقه احداث شده است. پلان آن از داخل به فرم صلیب و از بیرون هشت ضلعی می باشد. دور تا دور بنا به صورت بالکن می باشد. این بالکن که دارای 20 ستون چوبی است، جلوه خاصی به بنا بخشیده. تزئینات بنا شامل ستون ها و نرده های چوبی خراطی شده، بالکن، گچبری ها، آینه کاری ها، نقاشی و …است
