جاذبه های دیدنی تاجیکستان

تاجیکستان به مرکزیت دوشنبه در سال ۱۳۷۰ هجری شمسی (۱۹۹۱م) با فروپاشی شوروی، استقلال یافت. زبان رسمی این سرزمین فارسی دری است، گرچه زبان روسی نیز درآن کاربرد گسترده ای در زمینه بازرگانی و حکومتی دارد.

تاجیکستان در طول تاریخ بخشی از ایران بود و همچنان یک مکان مهم برای شکوفایی فرهنگ و زبان فارسی به شمار می رود. از شهرهای تاجیکستان می توان به ولایت خجند اشاره کرد که قدمتی به اندازه تاریخ تمدن بشری دارد. این شهر یکی از استان های بزرگ و تاریخی درشمال تاجیکستان امروزی و مهد فرهنگ و ادب تاجیکستان است و شخصیت های بزرگ دینی، عرفانی، ادبی و سیاسی فراوانی در آن بالیده اند. نواحی بزرگی مانند قوقند، فرغانه، استروشن، پنجه کینت، مست شاه و اسفره که قدمت چند هزار ساله دارند، در اطراف این استان قرار گرفته اند. در افسانه ها بنا نهادن شهر خجند را به کی خسرو نسبت داده و آن را عروس دنیا خوانده اند. خجند بر کرانه چپ رود سیردریا در آغاز دره فرغانه قرار گرفته است. ابن بلخی می گوید: فیروز فرزند یزدگرد این شهر را بنا نهاده و دیوار ۵۰ فرسنگی خجند مرز ایران و توران بوده است.

از دیگر شهرهای تاجیکستان بدخشان است که شامل پاره ای از شمال خاوری افغانستان و جنوب خاوری تاجیکستان می شود. بدخشان در سروده های شاعران فارسی زبان به کیفیت لعل خویش معروف بوده است. اکثریت ساکنان این منطقه را تاجیکان تشکیل داده و به زبان دری حرف می زنند. در بدخشان تاجیکستان زبان های دیگری به نام زبان های پامیری از خانواده زبان های خراسانی هنوز زنده هستند و مردم به آنها تکلم می کنند. بدخشان همچنین علاوه بر لعل دارای کوه های بلند و رودخانه های خروشان، دره ها و جنگل های سرسبز است. تاجیکستان سرزمینی کوهستانی، سرسبزو پربارش است که منابع آب فراوانی نیز در آن به چشم می خورد. این کشور در منطقه ای مرتفع واقع شده است که ۹۳ درصد آن را کوهستان های بلند رشته کوه های تیان شان، حصار و پامیر پوشانده، اما در شمال آن، منطقه پست فرغانه وجود دارد و همین اختلاف سطح نیز از جاذبه های آن محسوب می شود.

در این سرزمین یخچال های طبیعی بسیاری نیز وجود دارند که از منابع آب منطقه به شمار می روند. همچنین رودهای باستانی پرآبی در این وادی روانند که برخی از آنها شامل سیردریا یا سیحون و آمودریا یا جیحون می شوند. در این اقلیم ۱۳۰۰ مرداب یا تالاب نیز وجود دارد که بزرگ ترین آنها تالاب، «قراکول» است که در پامیر شرقی واقع شده است. در این سرزمین همچنین چشمه های آب معدنی بسیاری وجود دارد که از جمله آنها می توان به استراحتگاه های خواجه آب گرم، یوراز، شاهمیری، کلتوچ، زمرد، گرم چشمه و…اشاره کرد. از نکته های جالب توجه دیگر این کشور، بادهای محلی است که در دره های این سرزمین تحت تاثیر اختلاف ارتفاع به وجود می آیند و به بادهای کوهستانی معروف هستند. از مهم ترین این بادها، بادهای گرم و خشک است که در تابستان و پاییز در تمامی دره فرغانه می وزد، در جنوب تاجیکستان نیز بادی به نام باد افغانی می وزد که شهرت محلی دارد.

علاوه بر همه اینها، جمهوری تاجیکستان به دلیل داشتن منابع طبیعی و جغرافیایی خاص از جمله مناطق کوهستانی و جنگلی، دره های پهناور، رودها و چشمه های پراکنده و پوشش گیاهی متنوع، زیستگاه گونه های جانوری به ویژه حیوانات وحشی نادر و منحصر به فرد، پرندگان، آبزیان و دارای شکارگاه های گوناگون است. گونه های حیوانات وحشی موجود در این سرزمین، عبارتند از: خرس قهوه ای، بز کوهی سیبری، گوسفند وحشی آفریقایی، پلنگ آسیایی، تذرو هیمالیایی، گرگ تبتی، گراز، شغال، خرگوش و پرندگانی مانند کبک دری، تیهو، کبوتر، عقاب و … . در رودخانه ها و تالاب های تاجیکستان نیز حدود ۴۰ گونه ماهی دیده می شود.

این سرزمین همچنین دارای جنگل های انبوه در نواحی سرنه حصار، دشت میدان، سنگوار، کمراب، چهل دختران و… است که به دقت حفاظت و نگهداری می شوند. یکی دیگر از زیبایی های طبیعی این کشور کوهستان فان است که در شمال غربی آن و در استان سغد در رشته کوه پامیر آلای قرار گرفته است. این کوهستان بین زرافشان و شمال منطقه قیصر است و غرب منطقه آرچی میدان نیز جزئی از کوهستان فان است.

قله های کوهستان فان معمولا بیشتر از پنج هزار متر ارتفاع دارند و معروف ترین آنها قله های چپدره، بادخانه، ماریا، میرعلی و زندان هستند. حوزه اسکندرکول یکی دیگر از دیدنی های این کوهستان است که تنوع درخت و بوته های پیرامون آن از مهم ترین انگیزه های سفر گردشگران به این منطقه محسوب می شود. در این میان بازدید از موزه تاجیکستان نیز خالی از لطف نیست. این موزه در سال ۲۰۱۰ میلادی به مناسبت دهمین سالگرد استقلال تاجیکستان تاسیس شده است. جالب ترین و عظیم ترین اثر موزه، مجسمه ۲۰ متری بودای خوابیده ای است که سبب شگفتی هر بازدیدکننده ای می شود.

و اما الزامات ورود و اقامت در این مملکت از این قرار هستند:

تحصیل روادید برای سفر به این کشور جهت اتباع کشورمان الزامی است. بر این اساس هموطنان می توانند از نمایندگی این کشور در تهران نسبت به اخذ روادید اقدام کنند. صدور روادید برای اتباع ایرانی معمولا آسان و توسط سفارت این کشور در تهران انجام می شود، ولی مسافر باید طی ۷۲ ساعت پس از ورود به تاجیکستان (اگر در هتل نباشد) محل اقامت خود را در اداره اتباع بیگانه ثبت کند. ضمنا کسانی که بدون روادید وارد شوند برای مدت یک هفته و با هزینه ۳۰ دلار روادید در فرودگاه برای آنان صادر می شود. پرواز از تهران و همینطور مشهد به سمت فرودگاه بسیار کوچک دوشنبه برقرار است، اما برای داشتن سفری زمینی به سوی تاجیکستان باید از ترکمنستان و ازبکستان گذشت. در طول سفر در این کشور مشکلی از نظر محل اقامت وجود نخواهد داشت؛ چرا که درکل در تاجیکستان و دوشنبه به نسبت گردشگران و میهمانان، هتل و مهمانخانه های زیادی وجود دارد. در ضمن امکان اجاره خانه یا آپارتمان مبله به صورت روزانه نیز وجود دارد که تقریبا روزی ۳۰ دلار یا ۳۵ دلار برای آپارتمان ها باید پرداخت. خانه نیز به نسبت وسایل و زیر بنا ۵۰ دلار یا بیشتر برای گردشگران هزینه برمی دارد.