برای آن‌هایی که تجربه سفر با قطار را داشته‌اند لذت تماشای منظره‌های اطراف از پنجره بزرگ آن، گذشتن از دل کوه‌ها و جنگل‌ها و شنیدن صدای ریل فراموش‌نشدنی است. اگر هم در واقعیت پایتان را داخل واگن قطار نگذاشته‌اید قطعاً دیدن تصویر حرکت نرم و آهسته قطار با دودی که از آن بیرون می‌آید شما را شیفته خود کرده است. انتخاب شما چند ساعت زندگی کردن در کوپه قطار است یا ساعت‌ها ثابت نشستن در اتوبوس؟
بسیاری از مسافران برای مسیرهای طولانی لذت سفر با قطار را ترجیح می‌دهند، قطاری که هم می‌تواند تجربه‌ای دلچسب را برایتان به وجود بیاورد و هم حس کلافگی و اسارت در واگن‌های آهنی را. خوب یا بد بودن سفر با قطار علاوه‌بر امکانات آن بستگی به نگاهتان به این نوع از سفر کردن هم دارد. در ادامه از نکات مهم در سفر با قطار و توصیه های سفر با قطار برایتان می‌گوییم. با ما همراه باشید.
نکاتی که پیش از رزرو بلیط قطار باید رعایت کنید
کاملاً طبیعی است که برای سفر با هر وسیله‌ی حمل‌ونقلی نیاز به تهیه‌ی بلیط داشته باشیم. این مسئله برای همه‌ی ما روشن است و نیاز به توضیح ندارد. اما برای تهیه‌ی بلیط قطار، اطلاع از برخی نکات خالی از لطف نیست.
خرید اینترنتی بلیط قطار
در حال حاضر خرید آنلاین بلیط قطار در همه‌جا انجام می‌شود. کافی است نگاهی به اینترنت بیاندازید تا با تعداد بالای وب‌سرویس‌های فروش بلیط قطار آشنا شوید. گرچه بلیط قطار را می‌توان به‌صورت حضوری هم خرید اما روش آنلاین، هم راحت‌تر است و هم باعث صرفه‌جویی در وقت شما می‌شود. پیشنهاد می‌کنیم رزرو اینترنتی بلیط قطار را از وب‌سایت‌هایی انجام دهید که مجوز فروش و فعالیت در فضای اینترنت را داشته باشند.
در تهیه‌ی بلیط به شکل اینترنتی امکان مقایسه برای شما وجود دارد. از مقایسه قطارها گرفته تا خدمات آن. اما در حالت عادی و حضوری چنین امکانی وجود ندارد مگر آنکه اپراتور فروش بلیط حوصله به خرج دهد و همه‌چیز را برای شما توضیح دهد.
می‌تواند بلیط قطار را بر اساس بودجه خود تهیه کنید. انواع قطارها از قطار تندرو پردیس گرفته تا قطارهای معمولی، از قطارهای درجه سه اتوبوسی گرفته تا قطار چهارتخته لوکس نورالرضا، از قطارهای شش‌تخته تا قطارهای 5 ستاره‌ای همچون قطار فدک، با خدمات مختلف و در مسیرهای متفاوت مشغول فعالیت هستند. خرید اینترنتی بلیط قطار به شما این امکان را می‌دهد تا با توجه به نوع خدمات و میزان بودجه‌ای که در اختیاردارید، بهترین گزینه را انتخاب کنید.
کوپه مخصوص بانوان یا کوپه مخصوص آقایان
اگر تنها سفر می‌کنید، می‌توانید در هنگام رزرو بلیط قطار، کوپه مخصوص خانم‌ها یا آقایان را برای خودتان رزرو کنید. اگر قصد دارید یک کوپه را در اختیار خود و خانواده داشته باشید می‌توانید با پرداخت هزینه اضافه، از امکان رزرو کوپه دربست بهره ببرید. مثلا برای یک خانواده سه نفره امکان رزرو کوپه دربست با مبلغی کمتر از هزینه بلیط کامل برای یک نفر، وجود دارد.
در هنگام خرید بلیط قطار چه با روش حضوری و چه با روش آنلاین، انتخابی در مورد شماره سالن، کوپه و صندلی خود نخواهید داشت. شماره سالن، کوپه و صندلی بعد از رزرو نهایی مشخص و در بلیط شما درج می‌شود.
اگر مدت‌زمان سفرتان مشخص است، پیشنهاد می‌کنیم بلیط خود را به‌صورت رفت‌وبرگشت تهیه کنید. به این دلیل که خیالتان از جهت بلیط برگشت راحت باشد و برای تهیه‌ی آن استرس نداشته باشید. البته این نکته را به‌خاطر بسپارید که گاهی می‌توان در لحظات آخر، بلیط قطار را با قیمتی باورنکردنی شکار کرد، اما ریسک پیدا نشدن بلیط هم بالاست. پس یک بلیط رفت‌وبرگشت بخرید و خیالتان را از هر جهت راحت کنید.
چاپ بلیط قطار و کارت ملی
گرچه همه‌چیز این روزها اینترنتی شده اما هنوز در بعضی قطارها نسخه چاپی بلیط را از شما می‌خواهند. بد نیست برای اطمینان بلیط خود را چاپ کنید و تنها به نسخه اینترنتی آن (ای- تیکت) اکتفا نکنید. گرچه در حال حاضر امکان تهیه نسخه چاپی در گیت ورودی بعضی ایستگاه‌ها هم وجود دارد.
برای سوارشدن به‌قطار حتما باید کارت ملی، یا کارت اقامت همراه خود داشته باشید. همراه نداشتن کارت ملی به معنای از دست‌دان قطار است. یادتان باشد بلیط شما در قطار و توسط رئیس قطار کنترل می‌شود، البته این نکته توسط مهمان‌دار قطار به شما اعلام خواهد شد. اما به هر حال بعد از حرکت قطار بلیط خود را جایی دم دست‌‌تان نگه‌دارید.
رزرو غذا و سایر خدمات
در هنگام رزرو بلیط قطار این امکان وجود دارد که غذا و میان‌وعده خود را رزرو کنید. البته این امکان بیشتر در مسیرهای پرتردد و طولانی وجود دارد. با این‌حال اگر به هر دلیلی برای خود غذا رزرو نکردید، به‌محض حرکت قطار این موضوع را با مهمان‌دار سالن در میان بگذارید چون آن‌ها معمولا همیشه چند غذای اضافه سفارش می‌دهند.
ایستگاه‌های بین‌راهی
اگر قرار است در یکی از شهرهای بین‌راهی سوار شوید، حتما زمان ورود قطار به مبدأ خودتان را سوال کنید و حداقل 30 دقیقه قبل از ورود قطار به ایستگاه، در محل حاضر باشید. فرض کنید قطار قم به مشهد را رزرو کرده‌اید و قرار است از تهران سوار شوید. در چنین شرایطی زمان حرکت قطار از قم ملاک حضور شما در ایستگاه راه‌آهن نخواهد بود، بلکه زمان رسیدن قطار به ایستگاه تهران ملاک است، چون شما اصطلاحا مسافر بین‌راهی هستید و باید به این موضوع توجه داشته باشید.
در همه ایستگاه‌های راه‌آهن، اطلاعات کاملی شامل شماره قطار و نام شرکت ریلی، مبدا و مقصد و وضعیت (به‌موقع بودن، تاخیر داشتن، در حال مسافرگیری، در حال حرکت و هر نکته دیگری) روی تابلو اعلام می‌شود. این اطلاعات به‌اندازه کافی شفاف است و نکته ابهامی برای شما نخواهد داشت. با این‌حال اگر ابهامی داشتید از کارمندان اطلاعات راه‌آهن سوال کنید.
چه وسایلی برای سفر با قطار لازم است؟
اگر به‌طور خلاصه بخواهیم به وسایل موردنیاز سفر با قطار اشاره کنیم، می‌توانیم دستمال کاغذی، دستمال مرطوب، شارژر گوشی، هدفون و هندزفری، مواد غذایی و میان‌وعده سبک، دوربین عکاسی، آب معدنی، پتوی مسافرتی و یک ملحفه تمیز را نام ببریم.
ممکن است با خودتان بگویید که اکثر افراد همه این وسایل را در سفر همراه خود دارند، پس چه لزومی داشت که دوباره آن‌ها تکرار کنید؟ حرف ما این است که این وسایل باید در دسترس شما باشد. یعنی باید آن‌ها را در کیفی دم دست خود قرار دهید.
نکته دیگر اینکه در بعضی قطارها برحسب نوع، درجه و مسافتی که در سفر طی می‌کنید، مواد غذایی، پتو، بالشت و حتی ملحفه تمیز در اختیار مسافران قرار می‌گیرد، اما اگر اصرار به استفاده از وسایل شخصی خود دارید بهتر است آن‌ها را همراه‌تان ببرید.
نکاتی که در هنگام سفر با قطار باید رعایت کنید
اگر تصمیم دارید با قطار سفر کنید، بهتر است که شناخت کافی از آن داشته باشید. به‌هرحال هر وسیله‌ای دفترچه‌ی راهنما و نحوه‌ی استفاده دارد که به ما در استفاده بهتر و درست از آن کمک می‌کند. از این‌رو نکات و ویژگی‌های قطار را باید همان دفترچه‌ی راهنمای آن دانست که به ما کمک می‌کند تا سفری بهتر و اصولی‌تر را تجربه کنیم.
به میزان بار خود توجه کنید
به نظر می‌رسد این تصور برای همه وجود دارد که سفر کردن با قطار چون شامل قوانین بار اضافه همانند هواپیما نمی‌شود، هرکسی می‌تواند هر میزان بار که می‌خواهد را با خودش بردارد. سفر با قطار اگرچه محدودیت‌ها و سختگیری‌های میزان بار مجاز مانند یک سفر هوایی را ندارد، اما به این معنا نیست که هرچه بخواهید را می‌توانید با خودتان بردارید و به داخل کوپه ببرید!
در بستن چمدان باید فضای کوپه را در نظر بگیرید؛ چراکه جز شما افراد دیگری هم قرار است از آن کوپه استفاده کنند. اگر قرار باشد همه همین فکر را بکنند پس دیگر جایی برای نشستن نمی‌ماند و تمام کوپه از چمدان و اسباب و اثاثیه سفر پر می‌شود. بار شما در قطار باید به‌اندازه فضای شما در کوپه باشد و مزاحمتی برای همسفرانتان ایجاد نکند.
در انتخاب تخت منعطف باشید
در بلیط قطار شماره صندلی شما مشخص‌شده است اما برای انتخاب تخت بالا یا پایین می‌توانید شرایط سنی و فیزیکی خود و همراهان خود را در نظر بگیرید و در این‌باره با یکدیگر به توافق برسید. اغلب افراد سالمندی که با قطار سفر می‌کنند ترجیح می‌دهند از تخت پایینی استفاده کنند تا در صورت نیاز دسترسی بهتری به سرویس‌های بهداشتی داشته باشند. بهتر است در این مورد سخت‌گیری را کنار بگذارید و با هم‌سفران خود به توافق برسید.
در سفرهای ریلی بی‌تحرک نمانید
سفر کردن با قطار اغلب برای مسیرهای طولانی است. از این‌رو می‌طلبد که به شکلی جدی برای آن آماده باشیم. برخی سفرهای ریلی ممکن است تا یک شبانه‌روز هم طول بکشند. یعنی به‌اندازه یک شبانه‌روز را در مسیر خواهید بود. در چنین شرایطی بهتر است تحرک را فراموش نکنید، گاهی در راهروی سالن قدم بزنید. به رستوران قطار بروید و چای خود در رستوران قطار میل کنید و با داشتن تحرک از دردسرهای سفر طولانی رها شوید.
زمان خود را مدیریت کنید
سفر با قطار به هر مقصدی غالباً سفری طولانی و طاقت‌فرساست. اما از طرفی ویژگی قطار نسبت به سایر وسایط حمل‌ونقل آزادی عمل و اختیار بیشتری است که در آن وجود دارد. به هر حال سفر طولانی است و از این‌رو بهتر است مدت‌زمانی که داخل قطار هستید را به‌خوبی مدیریت کنید و بر روی مسیر ریلی که به سمت مقصد حرکت می‌کنید، از فرصت و زمانی که در اختیار دارید بهترین استفاده را ببرید.
کتاب خواندن، تماشای فیلم، گوش دادن به موسیقی، خواندن مجله، کار کردن با لپ‌تاپ، انجام امور معوق و بسیاری کارهای دیگر وجود دارد که در زمان‌های مرده می‌توان آن‌ها را انجام داد. اگر اهل‌نوشتن و به‌خصوص نوشتن سفرنامه هستید، این فرصت زمان خوبی برای نوشتن و اصلاح نوشته‌ها یا تکمیل آن‌هاست. حتی می‌توانید از این فرصت برای شارژ وسایل برقی مانند تلفن همراه، لپ‌تاپ، دوربین دیجیتال خود استفاده کنید.
نکاتی درباره سرویس بهداشتی قطار
از جمله مسائلی که در طول سفر چه در هواپیما و چه در قطار با آن روبه‌رو خواهید شد، سرویس‌های بهداشتی و نحوه استفاده از آن است. شاید با خود بگویید مگر یک سرویس بهداشتی چه چیز عجیبی و ناشناخته‌ای دارد که باید نحوه استفاده از آن را بدانیم. جالب است بدانید استفاده از دستشویی قطار، نکات و جزئیاتی دارد که بهتر است از آن مطلع باشید.
- مکان قرارگیری سرویس‌های بهداشتی در قطار، در ابتدا و انتهای هر واگن (سالن) است.
- در بعضی قطارها سرویس‌های بهداشتی به‌صورت یک‌درمیان ایرانی و فرنگی است. می‌توانید در این خصوص از مهمان‌دار قطار سوال کنید.
- برای آنکه متوجه شوید که آیا سرویس بهداشتی اشغال است یا نه، به علامتی که در بالای ورودی و خروجی آن قرار دارد، توجه کنید. اگر علامت آن قرمز باشد، نشان‌دهنده آن است که سرویس بهداشتی اشغال است. اما اگر علامت سبز باشد، نشان‌دهنده آن است که سرویس بهداشتی خالی است و می‌توان از آن استفاده کرد.
- توجه داشته باشید که اگر قصد دارید از سرویس بهداشتی خود قطار استفاده کنید، زمانی که قطار در ایستگاه توقف دارد این کار را نکنید. چراکه در آن موقع عموماً درهای دستشویی قطار را قفل می‌کنند. از این‌رو ممکن است شما در آن گیر بیفتید و مجبور باشید تا زمانی که قطار مجدداً حرکت می‌کند، صبر کنید.
- در بعضی سرویس‌های بهداشتی قطار یک میز تاشو برای تعویض پوشک نوزاد وجود دارد.
- برای استفاده از سیفون و تخلیه دستشویی، به علائم داخل سرویس بهداشتی توجه کنید.
از چمدان خود به‌خوبی نگهداری کنید
از نکات مهم سفر با قطار که توجه جدی همه‌ی ما را می‌طلبد، مراقبت از وسایل شخصی و به‌خصوص مدارک و چمدان است. از سری مشکلاتی که افراد در سفر با قطار ممکن است با آن روبه‌رو شوند، گم‌شدن وسایل است. مشکل دیگری که عموماً در قطار رخ می‌دهد، جابه‌جا شدن یا عوض‌شدن وسایلی است که در یک واگن یا کوپه قرار دارند. برای جلوگیری از این مسئله بهتر است:
- با افراد هم‌کوپه خود آشنا شده و با آن‌ها ارتباط بگیرید. این کار و آشنایی شما با این افراد سبب می‌شود تا اطمینان خاطر بیشتری پیدا کرده و با خیال راحت‌تری سفر کنید. از طرفی مطمئن می‌شوید که اسباب و اثاثیه شما با دیگران جابه‌جا نمی‌شود.
- روی وسایل و چمدان خود نشانه‌ای بگذارید که تشخیص آن در میان چمدان‌های دیگر برایتان راحت باشد.
- راه دیگر برای جلوگیری از جابه‌جا شدن یا گم‌شدن در زمان تحویل آن به انبار قطار آن است؛ بهتر است وسایل خود را با تسمه و زنجیری به هم قفل کنید. این کار از گم‌شدن وسایل و جابجایی آن‌ها تا حد زیادی جلوگیری می‌کند.
همه را گفتیم تا بگوییم که …
تجربه سفر با قطار زمانی بهتر و جذاب‌تر می‌شود که درک و شناخت شما از قطار و سفر با آن افزایش پیدا کند. حالا که از نکات مهم سفر با قطار مطلع شدید، پیشنهاد می‌کنیم این مطلب درباره مزایا و معایب سفر با قطار را هم بخوانید. در این صورت می‌توانید سفری خوب و راحت، و در عین‌حال جذاب را تجربه کنید.
