دشت مرغاب

دشت مرغاب یا منطقه مشهد مرغاب نام دشتی است که در استان فارس شهرستان [خرمبید] در ایران که محوطه پاسارگاد مقبره کوروش بزرگ را احاطه کرده‌است. آن‌طور که گئورگ فریدریش گروتفند گفته‌است، دلیل نامیدن این دشت به نام مرغاب، این است که چشمه‌ای در این دشت جاری است که پرندگان سیاه و قرمز سار مانندی را در گله‌های انبوه به خود جذب می‌کند. بدین جهت این دشت مرغاب به معنی آب مرغان نام دارد. این پرندگان ملخ می‌خورند و بدین صورت دفع آفات زمین‌های کشاورزی می‌کنند که از این جهت بسیار محبوب اهالی این دشت بوده‌اند همچنین سه کتیبه منسوب به کوروش کبیر که به سه زبان فارسی باستان، ایلامی و اکدی نگاشته شده اند، در این دشت کشف گردیده اند.

شهر قادرآباد مرکز بخش مشهدمرغاب (دشت مرغاب)، به دلیل واقع شدن در ارتفاعات رشته کوه‌های زاگرس، یکی از منحصر به فردترین نقاط استان فارس از لحاظ تعداد و تنوع گردشگری تفریحی می‌باشد که وجود مراتع، باغ‌ها، چشمه سارها، رودخانه‌ها و جنگل‌های زیبا این منطقه را نگین سبز شمال فارس نیز گویند. با توجه به موقعیت جغرافیایی و قرار گرفتن در میان رشته کوه‌های زاگرس از طریق سه گردنه ساقه بلند، شهیدآباد و احمد بیگی با شهرهای مجاور در ارتباط است. این شهر از جنوب به شهرستان پاسارگاد، از شمال به شهرستان خرم بید، از شرق به بوانات و از غرب به ارتفاعات شهرستان اقلید متصل است. دو رودخانه دائمی چشمه بناب و قادرآباد و چهار رودخانه فصلی تنگه خضری، احمد بیگی، دو زاغان و خشک، ارتفاعات جنگلی، مراتع چنارو و دو زاغان شرایط ویژه‌ای را در منطقه ایجاد کرده‌است. نام مشهدمرغاب برگرفته از چند استناد تاریخی می‌باشد که یکی اینکه جلگه مشهدمرغاب دارای تمدن سه هزار ساله می‌باشد و رودخانه پلوار یا قادرآباد که به گفته مورخین از دیر باز مبارک بوده‌است دشت مرغاب را چنان سیراب می‌کرده که این ناحیه را مرغزار یعنی دشت خرم می‌خواندند و مؤلف فارسی نامه، هزار سال پیش آن را مرغزار کالان نامیده است که به تدریج مرغاب تغییر کرد. مرحوم حاج میرزا حسن فصاحی صاحب فارس نامه ناصری نیز در مورد تسمیه این منطقه به مشهد، چنین می‌گوید: «مشهد به محل شهادت و قبر انبیاء واولیاء و بزرگ زادگان می گوینده که این منطقه را مشهد النبی گفته‌اند چون عجم حضرت سلیمان و جمشید را یک نفر دانسته‌اند». روایتی است زمانی که اعراب در جنگ با سلسله ساسانیان بودند و کم‌کم به فارس می‌رسیدند، حاکمان این منطقه در تدبیری نیکو و جالب برای جلوگیری از تخریب بناهای پاسارگاد و آثار تاریخی به جا مانده از دوره هخامنشیان دستور دادند تا مسجدی در این منطقه ساخته شود – هنوز کتیبه‌های عربی آن در کاخ اختصاصی کورش باقی مانده‌است- و مقبره‌ای زیبا به رسم اعراب ساخته شد و آن را محل دفن مادر حضرت سلیمان نام نهادند. از آنجا که اعراب به حضرت سلیمان علاقه وافری داشتند این منطقه را مشهد ام‌النبی نام‌گذاری کردند. با این تدبیر از تخریب در امان ماند و به مشهد ام‌النبی نام گرفت. بنا به روایتی مرغاب، نام یکی از سرداران کورش بوده که در یکی از جنگ‌ها کشته می‌شود و به دلیل احترامی که در نزد کورش داشته نام این سردار روی این رودخانه که امروز از میان دو منطقه شهری قادرآباد و مرغاب می‌گذرد، گذاشته می‌شود تا همیشه نزد مردم زنده و جاوید بماند. آرامگاه کورش نیز در بخش مشهدمرغاب قرار داشت که بنا به تصمیمات دولت چند سال قبل از این منطقه جدا گردید و به شهر سعادتشهر پیوست و شهرستان پاسارگاد به وجود آمد.