جاذبه های گردشگری شهرستان سبزوار

سبزوار دارای بیش از یکصد و پنجاه اثر تاریخی ثبت شده در آثار ملی می‌باشد، که در این میان مدرسهٔ فخریه با ۱۱۰۰ سال قدمت به عنوان قدیمی‌ترین مدرسهٔ ایران و مسجد پامنار با مناره جنبان، به عنوان قدیمی‌ترین مسجد خراسان از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. همچنین سبزوار دارای ۱۶ کاروانسرا شامل ۱۱ کاروانسرای برون‌شهری و ۵ کاروانسرای درون ‌شهری است.

۱-جاذبه های تفریحی

آبشار برغمد

آبشار فصلی برغمد در جاده ی اسفراین و در فاصله ی حدودا ۳۰ کیلومتری سبزوار قرار دارد. با توجه به آب و هوای خشک منطقه، وجود آب و هوای خنک و محیط زیبای این منطقه، مکان تفریحی محبوبی برای گردشگران و اهالی منطقه می باشد. دره ی زیبایی در انتهای آبشار وجود دارد که وجود درختان گردوی متعدد، زیبایی این دره را بیشتر کرده است. دره دارای پوشش گیاهی متعدد نیز می باشد.

سد یام

این سد در ۳ کیلومتری غرب روستای جزندر و در۷۰ کیلومتری شمال غربی سبزوار بر روی رودخانه یام احداث شده است. این سد علاوه بر این که منطقه را به منطقه ی تفرجگاهی زیبایی تبدیل کرده است، آبزیان متعددی نیز در آن پرورش داده می شوند. همچنین آب مورد نیاز کشاورزی منطقه و روستا های اطراف را فراهم می کند. این سد علاوه بر سیاحت امکان ماهیگیری را برای علاقمندان در فصولی که صید ماهی آزاد است، فراهم می کند. البته شنا در این سد به دلیل عدم وجود غریق نجات و ایمنی پایین، بسیار خطرناک است.

۲-بنا های تاریخی

تپه ی دامغانی ها

تپه ی دامغانی ها موسوم به تپه عیدگاه با قدمت چند هزار ساله در قسمت شرق شهر سبزوار واقع است. در این تپه اشیاء مربوط به ۶۵۰۰ سال پیش از قبیل وسایل رفاهی و اسکلت انسان هایی که در آن دوره می زیستند، به همراه ظروف و اشیاء دیگر یافت شده است که نشان دهنده وجود تمدن بزرگی در این منطقه باستانی می باشد. این تپه در سال ۱۳۸۰ ثبت آثار ملی گشت.

ارگ آق قلعه

این بنا که مربوط به دوران ایلخانی می باشد در بخش شمال غربی شهرستان و در ۸۰ کیلومتری شهر قرار دارد. مساحت این بنا ۴۲ هکتار است که مدت زمان اندکی مرکز حکومت ایلخانی بوده است. اطراف این قلعه خندقی به عمق سه متر وجود داشته است و به دلیل وجود خندق، پل متحرکی برای عبور بنا کرده بودند. البته امروزه به علت گذر زمان این خندق با خاک پوشیده شده است. در بخش کهن دژ که دژ دفاعی بوده است، زیبایی های معماری آن دوره به وضوح دیده می شود.این بنا در سال ۱۳۷۷ در فهرست آثار ملی ثبت گردید.

۳-مکان های مذهبی

مسجد جامع سبزوار

این مسجد که در قرن هشت هجری و به دست خواجه علی موید، حاکم وقت که از جرگه سربداران بود ساخته شد،۲۸۵۲ متر زیربنا و ۱۱۶۵متر محیط باز دارد. مسجد شامل دو ایوان شمالی و جنوبی، صحن، شبستان و رواق است که ایوان جنوبی از بخش های مهم و زیبای مسجد به شمار می رود و محراب نیز در این ایوان قرار دارد.

کتیبه سنگ نوشته ای که از جانب حاکم وقت دوران صفویه، در رابطه با مراعات با سکنه شهر سبزوار نوشته شده است، از زیبایی های تاریخی این مسجد به شمار می رود. کاشی کاری های هفت رنگ و خشتی علاوه بر نشان دادن سبک معماری وقت، باعث جلوه بخشیدن به بنا شده است.

امامزاده یحیی

این بنا در داخل شهر سبزوار است که با بنای فیروزه ای زیبا، به نمای خیابان بیهقی هم زیبایی خاصی بخشیده است. داخل این بنا نیز با کاشی کاری های فیروزه ای تزئین شده و قدیمی ترین بخش این بنا گنبد خانه است که ۴  ایوان دارد. معماری این بنا به سبک معماری سده هفت و هشت است و داخل بنا نیز با آینه کاری، کاشی و گچ که محصول سال ۱۳۸۰ ه.ق میباشد تزئین شده است.

۴-جاذبه های فرهنگی

آرامگاه ملا هادی سبزواری

آرامگاه ملا هادی سبزواری که به دلیل تخلص اسرار که ملا هادی برای خود برگزیده بود، به آن آرامگاه اسرار نیز می گویند، از جاذبه های فرهنگی سبزوار و مربوط به دوران قاجاریه است که داخل شهر قرار دارد. کاشی کاری های فیروزه ای و لاجوردی و گنبد زیبا به رنگ فیروزه ای، زیبایی دوچندانی به بنا بخشیده است.

این بنا بر حسب روایات، خانه شخصی ملاهادی بوده است که بعد از فوت، به دستور میرزا یوسف موستوفی الممالک، از درباریان قاجار، به عنوان یادبود برای این شخصیت بزرگ ساخته شد.

موزه ی مردم شناسی یا کاروان سرای فرامرز خان

کاروان سرای فرامرز خان نیز از بنا های دوران قاجاریه و مکانی برای استراحت زائرین امام رضا بوده است. حاج فرامرز خان، سرتیپ زمان قاجار طی تنظیم وقف نامه ای، این بنا را به همراه یک آب انبار وقف زائرین امام کرد. طرح های هندسی به وسیله ی نقاشی اخرائی، از زیبایی های منحصر به فرد این بنا است. هم اکنون این بنای تاریخی  برای معرفی آداب و رسوم مردم شهر سبزوار و مشاغل و حرفه های سنتی، صنایع و هنر های دستی و… استفاده می‌شود.